Aan de raadsleden van de gemeente Midden-Delfland, Keenenburgweg 55, 2636GL Schipluiden.

Onderwerp: Calamiteitenberging Woudse Polder

Geachte leden,

Graag willen wij onze zorg uitspreken over de ontwikkelingen met betrekking tot de Calamiteitenberging in de Woudse Polder.

Op 1 april 2004 was er een klankbordbijeenkomst voor de instellingen die vanaf het begin bij de discussie over dit onderwerp betrokken zijn geweest. In afwijking van de vorige malen is een aantal instellingen deze keer vooraf niet gepolst of de gestelde overlegdatum zou uitkomen. Dit heeft tot gevolg gehad, dat slechts één instelling (de WLTO, met de heren Van Winden en van Adrichem) en de betrokken archeoloog (de heer Bult) in de klankbordbijeenkomst aanwezig waren. Verhinderd waren op 1 april: de Midden-Delfland Vereniging, de Agrarische Natuurvereniging Vockestaert, de Stichting Midden-Delfland is Mensenwerk en de Historische Vereniging Oud-Schipluiden. De laatste twee instellingen hebben zowel naar de gemeente Midden-Delfland als naar het Hoogheemraadschap van Delfland kenbaar gemaakt, dat ze het betreuren dat het overleg zonder hen heeft plaatsgevonden. Ing. H.J.B. Zijlstra , de projectleider voorbereiding ABC Delfland, heeft ons vervolgens laten weten, dat er in de tweede helft van mei op een avond een tweede overlegbijeenkomst zou worden georganiseerd.

Erg verbaasd waren we over de aankondiging in de Informatiekrant van de gemeente Midden-Delfland, van 16 april 2004, dat het stuk over de Calamiteitenberging als hamerstuk zal worden afgehandeld in de raadsvergadering van 27 april. Deze vermelding suggereert, dat er geen discussie meer nodig is. In hetzelfde artikel wordt vermeld, dat de klankbordgroep "zich grotendeels kan vinden in de aangepaste plannen". In werkelijkheid zijn door de aanwezigen veel kritische vragen gesteld, waarop in veel gevallen geen duidelijk antwoord werd gegeven. Er kon aan het eind van de bijeenkomst dan ook geen gemeenschappelijk standpunt worden geformuleerd. Desondanks suggereert het gemeentelijk artikel, dat er draagvlak is voor de Calamiteitenberging. De notulen van deze bijeenkomst zijn nog niet verspreid, laat staan door de aanwezigen van de klankbordgroep vastgesteld.

Weliswaar is de dijk die het bassin moet afsluiten lager gepland en is er gekozen voor een glooiend talud, maar de ingreep in het aanwezige cultuurlandschap (de dijk is aan de voet 17.80 meter breed) blijft groot. De aanwezige terpen worden ontzien, maar de bestaande verkaveling zal ernstig worden aangetast. 
Het Schetsontwerp Waterberging Woudse Polder spreekt van een verkaveling en slotenpatroon, dat in 200 jaar niet is veranderd. De werkelijkheid is, dat het bestaande patroon al meer dan 800 jaar oud is. Het unieke van dit deel van de Woudse Polder is, dat de bewoning hier vanaf het jaar 1000 continu kan worden gevolgd. We zitten hier in de uitlopers van het stroomgebied van de Lee. Dit rivierstelsel heeft mede voor de bijzondere, onregelmatige blokverkaveling gezorgd. Vanaf de 12e eeuw hebben de bewoners hier terpen opgeworpen om droge voeten te houden. Deze verlaten woonplaatsen zijn hier en daar nog goed zichtbaar. Mede door de aanwezigheid van de bewoningssporen en de bijzondere verkaveling is de Woudse Polder door de Rijksoverheid uitgeroepen tot een top Belvedère-locatie. De aanwezigheid van het beschermde dorpsgezicht 't Woudt versterkt de bijzonderheid van dit gebied. Zo'n combinatie komt in Nederland vrijwel nergens voor. In Belvedère-termen: Er is in de Woudse Polder zowel sprake van hoge waarden op historisch-bouwkundig, historisch-geografisch als op archeologisch gebied.

Tot nu toe heeft er in het gebied geen uitvoerig systematisch archeologisch onderzoek plaatsgevonden. Wel is er op initiatief van het Hoogheemraadschap van Delfland een bureaustudie verricht, waarin een voorstel is opgenomen over dit inventariserend veldonderzoek. Dit onderzoek is niet vrijgegeven als onderbouwing van de voorgestelde inrichting van het gebied. De huidige kaart in het Schetsontwerp geeft alleen bekende vindplaatsen aan, die voor een deel bij de aanleg van een gasleiding zijn aangetroffen. Ook missen we een bodemtechnisch onderzoek, waarin de gevolgen van de aanleg van de dijk op de ondergrond en de zich daarin bevindende archeologische resten worden beschreven. Daarnaast bestaat er grote onduidelijkheid over de waterhuishouding in dit gebied. Nu lopen de sloten van het zuidelijk gebied door tot de Zweth. Straks lopen ze dood op de dijk van het bassin. Het Hoogheemraadschap van Delfland spreekt zowel over het graven van nieuwe afwateringssloten als over het dempen van sloten. Beide ingrepen zullen in hoge mate de bestaande unieke verkaveling met slotenpatroon verstoren. Over dit onderdeel van de uitvoering wordt tot nu toe geen enkele helderheid gegeven. 
Ook is er geen of onvoldoende onderzoek verricht naar de waterkwaliteit bij calamiteitenberging. Door tal van maatregelen lijkt de vervuiling bij calamiteitenberging erg mee te vallen, waardoor ook alternatieve, minder ingrijpende en onomkeerbare ingrepen in het landschap, mogelijk zijn. Wanneer het lage deel van de gehele polder wordt benut, behoeven er geen dijken te worden aangelegd.

Het is erg voorbarig om nu akkoord te gaan met het plan van de Calamiteitenberging in de Woudse Polder, terwijl er nog zoveel vragen openstaan. Destijds heeft de gemeente Schipluiden een alternatief plan voorgesteld, waarin de waterberging voor een deel gezocht wordt in een bestaand kassengebiedje langs de Molenlaan. Dit plan, dat uitstekend past bij een gemeente die een versterking van het groen bepleit, is om economische redenen losgelaten. Dit betreuren wij in hoge mate. 
Erg verbaasd zijn we over de bedragen die het Hoogheemraadschap van Delfland als een soort smartengeld - of is het een afkoopsom - beschikbaar stelt aan de gemeente en tenminste twee instellingen, die aanvankelijk erg sceptisch stonden tegenover de komst van een Calamiteitenberging in de Woudse Polder.

We vragen de raad van de gemeente Midden-Delfland een beslissing over de komst van de calamiteitenberging uit te stellen. De Monumentencommissie van de gemeente Midden-Delfland, die ook waakt over de cultuurhistorische waarden in het buitengebied van Midden-Delfland, heeft in haar vergadering van 20 april 2004 een vergelijkbaar (unaniem) advies verwoord aan het College van B&W. Eerst moeten de vragen over de waterkwaliteit bij calamiteitenberging, de bodemtechnische gevolgen, de archeologische waarden in het gehele gebied en de gevolgen voor de verkaveling en het slotenpatroon bekend zijn, voordat er een verantwoorde beslissing over de komst van een waterberging in de Woudse Polder kan worden genomen.

Wij vertrouwen erop dat u aandacht heeft voor de cultuurhistorische belangen in dit breed erkende, waardevolle poldergebied. Behoud door ontwikkeling is goed, maar dan moeten vooraf wel alle aspecten en consequenties van de veranderingen helder zijn. Samengevat: We dringen er bij uw raad met klem op aan om de besluitvorming over de startnotitie aan te houden tot de in het vooruitzicht gestelde bijeenkomst van de klankbordgroep omstreeks half mei heeft plaatsgevonden en tot de aanvullende vragen zijn beantwoord.

Met vriendelijke groet en hoogachting,

Drs. J.W. Moerman, voorzitter van de Historische Vereniging Oud-Schipluiden Westlander 5 2636 CW Schipluiden

Ir. A.F. van Oord-Wiessing, voorzitter Stichting Midden-Delfland is Mensenwerk Otto van Zevenderstraat 2 2636 HN Schipluiden

Afschrift: College van B&W van de gemeente Midden-Delfland. Hoogheemraadschap van Delfland, t.a.v. dhr. Zijlstra.

18 april 2024